Powstaniec Śląski – specjalny pociąg Kolei Śląskich

Nowe barwy pojazdu zostały po raz pierwszy zaprezentowane szerszej publiczności w czwartek na katowickim dworcu, a w uroczystym odsłonięciu pociągu wziął udział prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki. Województwo Śląskie reprezentował marszałek Jakub Chełstowski, natomiast w imieniu naszej spółki do premierowej przejażdżki „Powstańcem Śląskim” zapraszał prezes Aleksander Drzewiecki.

– Ten pociąg Kolei Śląskich – „Powstaniec Śląski” – symbolizuje coś, co jest mi szczególnie bliskie – że pamiętając o przeszłości jednocześnie bardzo mocno patrzymy w przyszłość, szukamy jak najlepszej przyszłości dla naszych rodaków. Twarze, które tu widzę: Wojciech Korfanty, Józef Rymer, pierwszy wojewoda śląski – to wielkie postaci z przeszłości, które są dla nas wzorem. – mówił premier Mateusz Morawiecki. – My nie potrzebujemy legendy złotego pociągu, to są nasze własne legendy, nasi wspaniali przodkowie, którzy patrzą pewnie gdzieś tam z góry, jak my dzisiaj przebudowujemy Polskę – podkreślił.

W pierwszy kurs „Powstaniec Śląski” wyruszył z Katowic do Tychów Lodowiska, przejazdy pojazdu w specjalnych barwach będą jednak tak planowane, aby mogli go zobaczyć podróżni z całego regionu – a potencjał jest w tym względzie naprawdę spory, nasze pociągi obsługują bowiem ponad 200 stacji i przystanków, docierając nie tylko do miejscowości województwa śląskiego, ale również do województwa małopolskiego, a nawet za granicę, do czeskiego Bohumina.

– Stulecie wybuchu Powstań Śląskich to wyjątkowe wydarzenie nie tylko dla województwa śląskiego, ale całego kraju, czego potwierdzeniem jest ustanowienie przez Sejm RP roku 2019 Rokiem Powstań Śląskich. Chcemy utrwalić pamięć o tych wydarzeniach w zbiorowej świadomości, edukować i przypominać o znaczeniu powstań, stąd bogaty program obchodów jubileuszu z finałowym koncertem „Rapsodii Śląskiej”, który zorganizowaliśmy na Stadionie Śląskim. Pociąg w powstańczych barwach jest kolejnym elementem przypominającym o naszej historii, tradycji i ukłonem dla bohaterów powstańczych zrywów sprzed stu lat – mówił marszałek Jakub Chełstowski.

Jako pojazd do naniesienia specjalnej identyfikacji wizualnej spośród całej floty wykorzystywanej przez Koleje Śląskie wybrany został należący do województwa pociąg typu EN76-009, czyli czteroczłonowy Elf pierwszej generacji. Zgodnie z założeniami „Powstaniec Śląski” będzie cieszyć oczy mieszkańców nie tylko w Roku Powstań Śląskich, ale również w kolejnych latach, przypominając o tym niezwykle istotnym wydarzeniu w historii naszego regionu.

– Umiejscowienie zdjęć i symboli upamiętniających Powstania Śląskie na pojeździe Kolei Śląskich wydaje się idealnym pomysłem – średnio w ciągu miesiąca przewozimy bowiem ponad półtora miliona podróżnych z różnych części województwa. Dzięki malaturze nawiązującej do Powstań Śląskich pamięć i wiedza o tym wydarzeniu będzie mogła być szerzona wśród naprawdę dużego grona odbiorców – podkreśla prezes Kolei Śląskich Aleksander Drzewiecki. – Dodatkowo warto przypomnieć, że Koleje Śląskie obchodzą 2019 rok pod znakiem kultury, a upamiętnienie historii Powstań Śląskich jest jednym z istotnych filarów tego projektu. Będziemy zatem chcieli prowadzić również dodatkowe akcje i eventy związane z obchodami Rocznicy Powstań Śląskich. Zapraszamy też do współpracy instytucje, które chciałyby przedstawić swój dorobek w tej dziedzinie w przestrzeni naszych pociągów. A wszystkich mieszkańców zapraszamy oczywiście do wybrania się w podróż powstańczym pociągiem i przetestowania oferty Kolei Śląskich – dodaje.

Autorami koncepcji dla identyfikacji wizualnej powstańczego pociągu jest Zespół Instytucji Kultury Ars Cameralis i Marta Gawin. Na pociągu umieszczono 26 sylwetek powstańców, postaci historycznych oraz przedstawicieli grup społecznych charakterystycznych dla okresu międzywojnia. Znajdziemy wśród nich m.in. mieszkańców Górnego Śląska pozujących w śląskich strojach, babcię z wnuczkami podczas pielgrzymki do Piekar Śląskich, mężczyznę z lamą prezentującego męski strój śląski czy młodą dziewczynę w mirtowym wianku, ubraną w odświętny strój zakładany podczas uroczystości Bożego Ciała. Nie zabrakło oczywiście również nawiązania do plebiscytu, który odbył się na górnym Śląsku w marcu 1921 roku – symbolizują go m.in. mężczyźni niosących urny i pracownik Polskiego Komisariatu Plebiscytowego.

Wykorzystane zdjęcia pochodzą ze zbiorów Muzeum Powstań Śląskich w Świętochłowicach, Muzeum Śląskiego w Katowicach oraz Narodowego Archiwum Cyfrowego. Wszystkie sylwetki są ponadnaturalnej wielkości, a grafika zdjęcia została zrastrowana przy użyciu nieregularnego wielokąta przypominającego kształtem bryłę węgla. Dodatkowo postaciom nadano dwukolorowy, czerwono-czarny gradient przywodzący na myśl zarówno barwy narodowe, jak i przelaną przez powstańców krew. Z kolei kolor złoty został wybrany, aby podkreślić znaczenie Powstań Śląskich i zwycięstwa, którym było ostateczne połączenie Górnego Śląska z odrodzoną Polską. Jest on metaforą potencjału drzemiącego w regionie, ukrytego nie tylko w „czarnym złocie”, ale także w tutejszej kulturze i ludziach. Kolor złoty ma również symboliczne znaczenie w bezpośrednim odniesieniu do Górnego Śląska – znajduje się bowiem w godle województwa. Nawiązanie do światła, słońca i koloru złotego można odnaleźć także w motcie Ex Silesia Lux – Światło ze Śląska.